Vi phạm có hệ thống

Khu đất số 01, đường Nguyễn Du (phường Điện Biên, TP. Thanh Hóa) được UBND tỉnh Thanh Hóa cho Công ty CP in báo Thanh Hóa thuê đất vào năm 2012. Tháng 10/2014, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa cho phép Công ty CP Tập đoàn Miền Trung (Công ty Miền Trung) thực hiện dự án nhà ở thương mại tại khu đất số 01 và 03, đường Nguyễn Du (Khu đất số 03 là của cơ quan Báo Thanh Hóa quản lý, sử dụng). Ngày 14/11/2017, Ban giải phóng mặt bằng TP. Thanh Hoá đã bàn giao mặt bằng cho Công ty Miền Trung là hơn 3.300m2 để triển khai dự án nhà ở liền kề và chia lô.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện thủ tục, đầu tư dự án, Thanh tra tỉnh Thanh Hóa đã phát hiện hàng loạt vi phạm từ phía cơ quan tham mưu, cụ thể:

Sở Xây dựng tham mưu cho UBND tỉnh lựa chọn chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở thương mại tại Khu đất số 01 và 03 chưa phù hợp với quy hoạch 1/2000 và kế hoạch sử dụng đất tại thời điểm đăng tải thông tin mời gọi nhà đầu tư. Bên cạnh đó, việc tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh cấp giấy phép quy hoạch và phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ xây dựng 1/500, trong đó điều chỉnh loại đất từ đất trụ sở cơ quan sang đất ở đô thị là không đúng quy định của Luật Quy hoạch. Bên cạnh đó, cơ quan này tham mưu cho UBND tỉnh phê duyệt dự án đầu tư trong khi dự án chưa đáp ứng yêu cầu đối với dự án phát triển nhà ở theo quy định là không đúng quy định. Việc thẩm định, tham mưu cho UBND tỉnh phê duyệt dự án đầu tư, trong đó nội dung dự án có 16 lô đất phân lô bán nền không đúng với quy định tại Nghị định số 71/2010/NĐ-CP. Được biết, những vi phạm này chủ yếu từ lãnh đạo Sở nhiệm kỳ trước (2010 - 2015).

Việc Sở Tài chính tham mưu cho Chủ tịch UBND ban hành quyết định đề nghị phê duyệt giá trị quyền sử dụng đất nộp ngân sách đối với dự án là không đúng theo quy định tại Luật Đất đai, bởi tại thời điểm này, chưa có quyết định thu hồi đất và chủ đầu tư chưa được giao đất, công nhận quyền sử dụng đất.

Hàng loạt vi phạm tại khu "đất vàng"

Việc dự án Khu dân cư số 01, 03 đường Nguyễn Du chưa được phê duyệt điều chỉnh quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, chưa có thông báo thu hồi đất, quyết định thu hồi đất của cấp có thẩm quyền, nhưng UBND TP. Thanh Hóa vẫn thực hiện kiểm kê, bồi thường giải phóng mặt bằng và chi trả bồi thường cho Công ty CP in Báo Thanh Hóa và Báo Thanh Hóa là không đúng trình tự, thủ tục theo quy định của Luật Đất đai. Đến năm 2018, sau khi UBND tỉnh có quyết định điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết 1/500, UBND TP. Thanh Hoá và chủ đầu tư chưa lập hồ sơ thu hồi đất gửi Sở Tài nguyên và Môi trường thẩm định và trình UBND tỉnh.

Sở Tài nguyên và Môi trường là đơn vị được UBND tỉnh Thanh Hóa ủy quyền ký hợp đồng thuê đất, nhưng chưa thực hiện việc thanh lý, chấm dứt hợp đồng thuê với Công ty CP in báo Thanh Hoá khi triển khai dự án; Tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt phương án bồi thường tổng thể của dự án khi chưa điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất… Ngoài ra, những sai phạm trên của chủ đầu tư không được Thanh tra Sở Xây dựng, UBND TP. Thanh Hoá, UBND phường Điện Biên phát hiện kịp thời để chấn chỉnh, xử lý, để chủ đầu tư là Công ty Miền Trung xây dựng công trình khi chưa được bàn giao đất. 

Công ty CP in báo Thanh Hóa đã nhận tiền bồi thường hơn 13 tỷ đồng và bàn giao đất, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Hội đồng bồi thường giải phóng mặt bằng TP. Thanh Hóa vào tháng 11/2017 khi chưa có thông báo, quyết định thu hồi đất, chưa thanh lý hợp đồng thuê đất là không đúng quy định. Tuy nhiên, từ năm 2015 đến 2017, Công ty CP in báo Thanh Hóa vẫn sử dụng đất tại địa chỉ nói trên, nhưng cục Thuế tỉnh chưa ban hành thông báo thu tiền thuê đất đối với Công ty CP in báo Thanh Hóa là không đúng quy định.  

Chủ đầu tư dự án vi phạm những gì?

Kết quả kiểm tra dự án ngày 18/6/2020 của Thanh tra tỉnh cho thấy, chủ đầu tư - Công ty Miền Trung đã xây dựng xong các hạng mục công trình gồm đường giao thông nội bộ, vỉa hè, hệ thống thoát nước, hệ thống điện. Đối với 12 nhà ở liền kề xây thô, chủ đầu tư không tiến hành xây thô theo mẫu thiết kế bản vẽ thi công đã được duyệt.

Kiểm tra hiện trường có lô số 01 và 02 chưa xây dựng theo mặt bằng quy hoạch. Các lô còn lại đã được xây dựng xong và đã có các hộ dân vào ở ổn định. Tại lô số 06 và 08 đã xây dựng lên 6 tầng (vượt tầng cao so với thiết kế được phê duyệt là 3 tầng, 1 tum). Kết quả kiểm tra cũng cho thấy, hầu hết các lô đất đã được xây dựng không đúng theo thiết kế phê duyệt.

Đối với 16 lô đất phân lô bán nền theo mặt bằng quy hoạch phần lớn đã được xây dựng xong và các hộ gia đình đã vào ở ổn định. Riêng lô 27 và 28 đã xây dựng hợp thửa thành một nhà không đúng mặt bằng quy hoạch được phê duyệt. Việc xây dựng nhà tại các lô đã phân lô bán nền không đúng theo dự án đầu tư được duyệt và chưa được cấp phép xây dựng.

Kết luận của Thanh tra tỉnh Thanh Hóa về nhũng vi phạm tại dự án "đất vàng".

Kết quả kiểm tra hiện trường cũng cho thấy, dự án đang trong quá trình triển khai, chủ đầu tư chưa được cấp có thẩm quyền giao đất, tuy nhiên trên khu đất thực hiện dự án đã có nhà hàng hoạt động và nhiều hộ dân ở ổn định.

Như vậy, chủ đầu tư Công ty Miền Trung khi chưa được cấp có thẩm quyền giao đất tại khu đất 01 Nguyễn Du nhưng đã sử dụng đất và đầu tư thực hiện dự án là không đúng trình tự thủ tục đầu tư. Chủ đầu tư để các hộ dân tự ý xây dựng công trình tại 16 lô đất phân lô bán nền theo mặt bằng quy hoạch khi chưa thực hiện việc cấp phép xây dựng là vi phạm Luật Xây dựng.

Chủ đầu tư đã không tuân thủ mặt bằng quy hoạch và dự án đầu tư được duyệt thi công các hạng mục công trình không đúng với thiết kế bản vẽ thi công được duyệt, vi phạm trật tự xây dựng, đến nay chưa được xử lý nghiêm theo quy định.

Dự án đang trong quá trình triển khai, chưa được nghiệm thu bảo đảm yêu cầu thiết kế xây dựng, chủ đầu tư đã tự ý cho các hộ dân sử dụng các công trình tại dự án không đúng Luật Xây dựng.

Bên cạnh đó, các cơ quan có liên quan chưa thực hiện đúng chức năng nhiệm vụ, quyền hạn được giao theo quy định, không phát hiện kịp thời để chấn chỉnh và xử lý vi phạm mà để Công ty Miền Trung xây dựng công trình trong khi chưa được bàn giao đất, vi phạm mặt bằng quy hoạch được duyệt. Đến nay Công ty Miền Trung vẫn chưa tháo dỡ, xử lý nghiêm đối với công trình vi phạm theo quyết định xử phạt.

Điều đáng nói là, tại sao sai phạm tại dự án "đất vàng" này xảy ra nhiều năm nhưng chỉ được phát hiện khi Kiểm toán Nhà nước vào cuộc? Trách nhiệm của tổ chức, cá nhân sẽ được xử lý ra sao trước những vi phạm có liên quan?