Ngày 10/3, Hệ thống Bệnh viện đa khoa Tâm Anh, thông qua sự phân phối của Công ty Cổ phần Vacxin Việt Nam (VNVC) đã được Bộ Y tế cấp phép chính thức sử dụng kháng thể đơn dòng Evusheld của AstraZeneca - kháng thể đơn dòng đầu tiên trên thế giới được cấp phép để dự phòng COVID-19.
Khi sử dụng các vaccine ngừa COVID-19, bao gồm các kháng nguyên được đưa vào người, cơ thể “nhận diện” rồi tự sản sinh ra kháng thể, gọi là miễn dịch chủ động. Trong khi đó, nhiều trường hợp ở người bị suy giảm miễn dịch từ vừa đến nặng thì khả năng sản sinh không đủ, thậm chí không sinh ra kháng thể để phòng ngừa COVID-19.
Để giải quyết vấn đề này, Evusheld đi theo con đường miễn dịch thụ động, nghĩa là tiêm vào cơ thể một lượng kháng thể đã được tổng hợp sẵn. Nhờ đó, Evusheld cung cấp đủ lượng kháng thể cần thiết để chống lại SARS-CoV-2, nhờ trung hòa các tác nhân gây bệnh và chống xâm nhập vào tế bào khỏe mạnh. Người bệnh có thể tiêm Evusheld bằng đường tiêm bắp (cơ mông).
Evusheld là kháng thể đơn dòng đầu tiên trên thế giới được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép nhằm dự phòng trước virus SARS-CoV-2, đặc biệt trên nhóm người nguy cơ cao, nhóm người yếu thế, suy giảm miễn dịch, nhóm người không có khả năng sinh kháng thể dù đã được tiêm đủ liều vaccine phòng COVID-19, hoặc những người không thể tiêm vaccine.
Trước khi có Evusheld, nhóm người này gần như không có biện pháp phòng bệnh chủ động hiệu quả, ngoại trừ cách ly với nguồn lây, đồng thời, đây cũng là nhóm dễ chuyển nặng, nhập viện và tử vong khi mắc COVID-19.
Với những đặc tính ưu việt đó của Evusheld, nhiều người gọi đây là “Siêu vaccine” khi có khả năng bảo vệ cả những người không có khả năng hoặc không thể sử dụng vaccine thông thường để phòng Covid 19 một cách nhanh chóng, an toàn và hiệu quả.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ước tính khoảng 2% dân số toàn cầu thuộc nhóm dễ bị tổn thương trước COVID-19 do bị suy giảm miễn dịch vừa và nặng. Những người thuộc nhóm đối tượng nguy cơ cao gồm: Người mắc bệnh nền (suy gan, suy thận, tim mạch, cơ xương khớp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính - COPD…); đặc biệt là người bị suy giảm miễn dịch vừa và nặng (do HIV, đang điều trị ung thư, ghép tạng…); hoặc mắc các bệnh hệ thống (lupus ban đỏ, viêm khớp, thoái hóa khớp…) càng trở nên yếu thế, nguy cơ nhiễm bệnh, chuyển nặng và tử vong ngày càng cao khi mắc COVID-19.
Với nhóm đối tượng này, khi sử dụng kháng thể đơn dòng, chỉ vài giờ sau tiêm, cơ thể đã có đủ lượng kháng thể cần thiết để bảo vệ không mắc COVID-19 với hiệu quả lên tới 83%.
Trong nghiên cứu PROVENT của AstraZeneca cho thấy, không có trường hợp nào bệnh nặng hay tử vong trong suốt 6 tháng theo dõi trong nghiên cứu.
Thậm chí, những người không thể tiêm bất kỳ loại vaccine COVID-19 nào hiện có vì từng xảy ra tác dụng nghiêm trọng với bất kỳ thành phần của vaccine COVID-19 như: dị ứng nặng, sốc phản vệ… vẫn được chỉ định tiêm kháng thể đơn dòng. Evusheld được chứng minh có hiệu quả phòng ngừa ít nhất 6 tháng, đặc biệt có thể phòng ngừa cả biến thể Omicron.
GS.TS Ngô Quý Châu, Chủ tịch Hội Hô hấp Việt Nam chia sẻ: "Nhiều bệnh nhân suy giảm miễn dịch, ung thư, viêm khớp tự miễn, ghép tạng hoặc các bệnh hệ thống… rất dễ bị tổn thương trước COVID-19 đang phải sống trong lo âu và tự cách ly với xã hội vì lo ngại cơ thể không thể sinh miễn dịch đầy đủ sau khi tiêm vaccine như những người khỏe mạnh khác. Liệu pháp kháng thể đơn dòng sẽ cung cấp thêm một lớp "phòng thủ ngay tức thì" để gia tăng bảo vệ cho những trường hợp có nguy cơ cao này, giảm thiểu nguy cơ mắc, chuyển biến nặng, nhập viện và tử vong".
Chính phủ Mỹ đã đặt mua 1,7 triệu liều Euvusheld của AstraZeneca và triển khai tiêm Evusheld cho những người bệnh chưa có đủ kháng thể chống lại COVID-19. FDA cho phép điều trị dự phòng COVID-19 bằng Evusheld ở người lớn và thanh thiếu niên (từ 12 tuổi và có cân nặng từ 40kg trở lên), thuộc nhóm đối tượng dễ tổn thương như trên hoặc không thể tiêm ngừa vaccine.
T.T