Hành vi “vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra ở nhiều nơi. Như những sai phạm xảy ra trong quá trình Bệnh viện Tim Hà Nội thực hiện đấu thầu mua sắm thiết bị và thực hiện hợp đồng đối với gói thầu trang thiết bị y tế, vật tư y tế, trong đó có vật tư tiêu hao can thiệp tim mạch từ năm 2015. Tháng 12/2020, ông Nguyễn Nhật Cảm, nguyên Giám đốc CDC Hà Nội bị tuyên phạt 10 năm tù vì câu kết với các bên liên quan nâng khống giá máy xét nghiệm. Giữa năm 2021, dàn lãnh đạo BV Mắt TPHCM bị điều tra hành vi nâng giá thiết bị thủy tinh thể, vi phạm về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng…

Đó đây vẫn còn có những thông tin, nghi vấn về những gói thầu “lạ”, những phản ảnh khi tỷ lệ tiết kiệm trúng thầu quá thấp…

Trúng thầu sát giá, tỷ lệ tiết kiệm thấp

Đơn cử như một gói thầu mua sắm thiết bị chẩn đoán và điều trị của Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương có giá hơn 11,6 tỷ đồng nhưng tỷ lệ tiết kiệm trúng thầu thấp, chỉ 45 triệu đồng, giá thiết bị còn có dấu hiệu cao hơn giá công bố của nhiều doanh nghiệp khác.

Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương ký quyết định phê duyệt việc đấu thầu cho Liên danh Thành An

Ngày 11/12/2020, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương Phạm Ngọc Thạch ký Quyết định số 1298/QĐ-BVBNĐTƯ về việc phê duyệt kết quả đấu thầu “gói thầu DA.10.2020: Thiết bị chẩn đoán và điều trị” có giá 11.635.000.000 đồng. Liên danh Công ty TNHH Thành An - Hà Nội và Tổng Công ty Thiết bị y tế Việt Nam là doanh nghiệp trúng thầu. Ngoài tỷ lệ tiết kiệm trúng thầu thấp (45 triệu đồng), giá thiết bị còn có dấu hiệu cao hơn giá công bố của nhiều doanh nghiệp khác.

Cụ thể, “Gói thầu DA.10.2020: Thiết bị chẩn đoán và điều trị” mà Liên danh Thành An – Thiết bị y tế Việt Nam gồm có:

Hệ thống tán sỏi ngoài cơ thể, Model: HD.ESWL-Vm/ Hãng sản xuất: Shenzhen Hyde (Trung Quốc) có giá 3.580.000.000 đồng;

Hệ thống X – Quang C – Arm kỹ thuật số, Model: Ziehm Vision FD/ Hãng sản xuất: Ziehm Imaging (xuất xứ Đức) có giá 4.970.000.000 đồng;

Máy theo dõi sản khoa 2 chức năng, Model: TEAM3A-B/ Hãng sản xuất: Huntleigh Healthcare Ltd (xuất xứ Anh Quốc) có giá 178.000.000 đồng;

Máy đốt u gan bằng sóng cao tần, Model: Cooltip RF Ablation System E Series (RFAGEN)/ Hãng sản xuất: Covidien (Medtronic), (xuất xứ Mỹ) có giá 2.195.000.000 đồng.

Liên danh Thành An - Thiết bị y tế Việt Nam đã vượt qua các đơn vị doanh nghiệp khác để  trúng gói thầu hơn 11,6 tỷ đồng. Tuy nhiên, giá niêm yết mà chính Công ty Thành An hay nhiều doanh nghiệp khác đang công bố trên cổng thông tin của Bộ Y tế lại có giá thấp hơn Liên danh Thành An - Thiết bị y tế Việt Nam bán cho Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, mặc dù cùng hãng, model, xuất xứ…

Ví dụ, Hệ thống X – Quang C – Arm kỹ thuật số (Model: Ziehm Vision FD/ Hãng sản xuất: Ziehm Imaging, xuất xứ Đức) do Công ty TNHH Thành An Hà Nội công bố chỉ có giá 4 tỷ đồng (bao gồm VAT, gồm cấu hình cơ bản, nâng cao, tài liệu hướng dẫn và các dịch vụ sau bán hàng). Mặc dù có cùng tên hàng hóa, model, hãng sản xuất, xuất xứ… nhưng Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương phải mua giá cao hơn gần 1 tỷ đồng.

Hệ thống tán sỏi ngoài cơ thể có model: HD.ESWL-Vm, hãng sản xuất: Shenzhen Hyde (xuất xứ Trung Quốc) do Công ty TNHH Thiết bị y tế HD đang công bố có giá 2.839.200.000 đồng (gồm thuế VAT, cấu hình cơ bản, cấu hình nâng cao, tài liệu hướng dẫn và các dịch vụ sau bán hàng). Trong khi Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương mua loại này của Liên danh Thành An - Thiết bị y tế Việt Nam với giá lên đến 3.580.000.000 đồng.

Tuy rằng, Bộ Y tế đã có cổng thông tin công khai giá thiết bị y tế và việc thương vụ liên doanh liên kết này đều đúng quy trình, có đấu thầu, có công ty thẩm định giá tham gia thế nhưng Liên danh Thành An - Thiết bị y tế Việt Nam vẫn trúng thầu với mức giá cao hơn so với thiết bị có giá niêm yết đã có của các đơn vị khác.

Gói thầu “thiết kế riêng” cho một doanh nghiệp?

Tháng 12/2019, Báo Tiền phong đã thông tin về những dấu hiệu bất thường trong hồ sơ mời đấu thầu mua thuốc, vật tư y tế, vắc xin và sinh phẩm cho các cơ sở y tế ở tỉnh Vĩnh Long trong hai năm 2020 và 2021.

Theo phản ánh của một doanh nghiệp, hồ sơ mời thầu của Sở Y tế Vĩnh Long được Giám đốc Sở, Văn Công Minh ký ban hành, có những điều khoản, hạng mục đấu thầu được thiết kế với các nhóm hàng đấu thầu khá… bất thường. Sau khi hồ sơ đấu thầu được phát hành và có khoảng hơn 60 đơn vị được mời dự, đăng ký tham gia đấu thầu, một số doanh nghiệp đã phát hiện nhiều điều “lạ”.

Điều khiến các doanh nghiệp dự thầu thấy khó hiểu và bức xúc nhất là các điều kiện mà Sở Y tế Vĩnh Long đưa vào hồ sơ mời thầu gây khó khăn cho các doanh nghiệp tham gia khi chỉ định rõ việc dùng sản phẩm của hãng Zimmer- Biomet model có tên M/L Taper Hip Prosthesis đối với hạng mục đấu thầu cấu hình sản phẩm Khớp.

Một doanh nghiệp đã làm công văn gửi lãnh đạo Sở Y tế Vĩnh Long và các cơ quan chức năng đề nghị làm rõ việc thiếu minh bạch trong hồ sơ thầu khi với các sản phẩm của hãng Sign, Zimmer - Biomet tại Việt Nam chỉ có 1 Công ty duy nhất chuyên cung cấp là Công ty TNHH Thành An Hà Nội (trụ sở tại ngõ 170 đường La Thành, Đống Đa, Hà Nội).

“Việc bên mời thầu đưa ra yêu cầu gộp hai nhóm phẫu thuật thay khớp nhân tạo và kết hợp xương thành nhóm 6.8.2, bắt buộc doanh nghiệp phải đấu thầu trọn gói và chỉ định theo sản phẩm của hãng Sign, Zimmer - Biomet, không mời thầu sản phẩm có tính năng tương đương vi phạm quy định của khoản 6, Điều 89 Luật Đấu thầu 2013. Với quy định này chỉ duy nhất Công ty Thành An Hà Nội là có lợi thế khi là nhà phân phối sản phẩm đinh Sign và sản phẩm của hãng Zimmer - Biomet ở Việt Nam. Phải chăng hồ sơ thầu đã cài cắm điều khoản mở để Công ty Thành An đương nhiên trúng thầu và loại tất cả các doanh nghiệp tham gia đấu thầu khác. Chỉ có thông thầu từ trước mới ra đề bài như vậy”, vị đại diện doanh nghiệp bức xúc…

Q.T