Ông Cao Minh Chu, Giám đốc Sở Y tế Cần Thơ và bà Bùi Thị Lệ Phi, nguyên Giám đốc Sở Y tế Cần Thơ vừa bị Cơ quan CSĐT Bộ Công an khởi tố do sai phạm trong đấu thầu. Với quá trình điều tra, chắc chắn những “con cá mập” của ngành vật tư y tế sẽ phải lộ diện.

Theo tờ Vietnamnet, các lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Sở Y tế thời gian gần đây bị khởi tố, bắt tạm giam đa phần đều có điểm chung là vi phạm trong đấu thầu, mua sắm vật tư y tế, thiết bị tại cơ sở.

Giám đốc Sở Y tế TP Cần Thơ Cao Minh Chu (trái) và bà Bùi Thị Lệ Phi, nguyên Giám đốc Sở (phải). Ảnh: Bộ Công an

Sai phạm của các quan chức ngành y tế đương nhiên phải song hành cùng những doanh nghiệp “ruột” chuyên thực hiện được những “bài thầu khó” và lại quả hoa hồng khủng.

Mảng tối trong đấu thầu vật tư y tế tại các bệnh viện miền Tây Nam Bộ phát lộ khi báo chí phát hiện những dấu hiệu bất thường trong hồ sơ mời đấu thầu mua thuốc, vật tư y tế, vắc xin và sinh phẩm cho các cơ sở y tế ở tỉnh Vĩnh Long trong hai năm 2020 và 2021.

Cuối năm 2019, khi hồ sơ mời thầu của Sở Y tế Vĩnh Long được phát hành, có khoảng hơn  60 đơn vị được mời dự, đăng ký tham gia đấu thầu và một số doanh nghiệp đã phát hiện nhiều điều “lạ” trong hồ sơ mời thầu.

Điển hình là tại gói thầu số 5, ở nhóm 6.8.2, vật tư y tế dùng cho phẫu thuật thay khớp nhân tạo và kết hợp xương (đấu thầu trọn gói), hồ sơ của Sở Y tế Vĩnh Long lại chỉ định thầu dùng sản phẩm hãng Sign, Zimmer – Biomet mà không mời sản phẩm có tính năng tương đương của các hãng khác.Thậm chí hồ sơ còn nêu rõ các sản phẩm của hãng Sign là Đinh SIGN nội tủy đk 8, 9, 10 x 280 -> 400 mm STT – 338, mã số HSMT – VT20.338, mã số VTYT/TT04 – N07.06.040 và Vít SIGN đk 4.5 x 25 -> 75 mm STT 368, mã số HSMT – VT20.368, mã số VTYT/TT04 – N07.06.040. Trong khi ở nhóm 6.8.1 cũng có sản phẩm Đinh nội tủy, nhưng gói thầu chỉ dùng tên chung là “Đinh nội tủy xương chày 8mm các loại”.

Điều khiến các doanh nghiệp dự thầu thấy khó hiểu và bức xúc nhất là các điều kiện mà Sở Y tế Vĩnh Long đưa vào hồ sơ mời thầu gây khó khăn cho các doanh nghiệp tham gia khi chỉ định rõ việc dùng sản phẩm của hãng Zimmer- Biomet model có tên M/L Taper Hip Prosthesis đối với hạng mục đấu thầu cấu hình sản phẩm Khớp.

Trước điều lạ lùng này của hồ sơ đấu thầu, một doanh nghiệp đã làm công văn gửi lãnh đạo Sở Y tế Vĩnh Long và các cơ quan chức năng đề nghị làm rõ việc thiếu minh bạch trong hồ sơ thầu khi với các sản phẩm của hãng Sign, Zimmer – Biomet tại Việt Nam chỉ có 1 Cty duy nhất chuyên cung cấp là Cty TNHH Thành An – Hà Nội (có trụ sở tại ngõ 170 đường La Thành, Đống Đa, Hà Nội).

Việc bên mời thầu đưa ra yêu cầu gộp hai nhóm phẫu thuật thay khớp nhân tạo và kết hợp xương thành nhóm 6.8.2, bắt buộc doanh nghiệp phải đấu thầu trọn gói và chỉ định theo sản phẩm của hãng Sign, Zimmer – Biomet, không mời thầu sản phẩm có tính năng tương đương vi phạm quy định của khoản 6, Điều 89 Luật Đấu thầu 2013. Với quy định này chỉ duy nhất Cty Thành An Hà Nội là có lợi thế khi là nhà phân phối sản phẩm đinh Sign và sản phẩm của hãng Zimmer – Biomet ở Việt Nam.

…đến nghi vấn chi hoa hồng khủng

Cùng lúc báo chí cũng phát hiện một loạt tài liệu về đề xuất chi hoa hồng “khủng” cho dàn lãnh đạo, bác sĩ, dược sĩ ở một số bệnh viện miền Tây như BV đa khoa TW cần Thơ, BV đại học Y Dược Cần Thơ, BV đa khoa TP Cần Thơ…từ Văn phòng Cần Thơ của Cty THHH Thành An Hà Nội.

Theo các đề xuất SPE (Special Purpose Entity – được hiểu là khoản chi nằm ngoài bảng cân đối kế toán), tạm gọi “hoa hồng” được đề xuất bởi bà Lê Thị Thúy Hằng, Trưởng đại diện Cty TNHH Thành An Hà Nội, Chi nhánh Văn phòng Cần Thơ và đã được ông Nguyễn Đăng Thuyết – Tổng giám đốc ký duyệt.

Chữ ký của ông Thuyết ở văn bản Cty Thành An…

…và chữ ký trên đề xuất giống nhau như đúc.

Theo bảng đề xuất SPE mảng chấn thương chỉnh hình tại một số bệnh viện tại Cần Thơ được bà Hằng đề xuất (áp dụng từ ngày 10/01/2019) nêu cụ thể tên một vài bệnh viện như BV đa khoa TW Cần Thơ, BV Đạ học Y Dược Cần Thơ, BV đa khoa TP Cần Thơ với đầy đủ họ tên ban giám đốc, bác sĩ, dược sĩ phụ trách các phòng ban với các mức hoa hồng từ vài đến vài chục %…

Ví dụ: Tại Bệnh viện đa khoa TP Cần Thơ, Ban giám đốc được đề xuất chi: SPE đã duyệt như sau: Khớp 10%, Nội soi 10%, Nẹp vít khóa 10%, Sign 10%, DHS/DCS 10%, Đinh nẹp vít 10%; SPE đề xuất mới: Khớp 9%, Nội soi 8%, Nẹp vít khóa 8%, Sign 8%, DHS/DCS 8%, Đinh nẹp vít 8%… Bác sĩ mổ chính được chăm sóc đặc biệt hơn với ghi chú (note): “Điều chỉnh hỗ trợ thêm bác sĩ mổ chính”.

Bác sĩ mổ chính của khoa Chấn thương chỉnh hình (CTCH) được đề xuất chi: SPE đã duyệt – Khớp 7%, Nội soi 7%, Nẹp vít khóa 7%, Sign 7%, DHS/DCS 7%, Đinh nẹp vít 7%; SPE đề xuất mới: Khớp 9%, Nội soi 9%, Nẹp vít khóa 9%, Sign 9%, DHS/DCS 9%, Đinh nẹp vít 9%…

Đề xuất SPE/hoa hồng – Mảng chấn thương chỉnh hình VP Cần thơ năm 2019 do bà Lê Thị Thúy Hằng – Trưởng đại diện Công ty TNHH Thành An Hà Nội Chi nhánh Văn phòng Cần Thơ đề xuất, được ông Nguyễn Đăng Thuyết – Tổng giám đốc ký phê duyệt(?!).

Đề xuất SPE áp dụng năm 2018 được Công ty Thành An có những ghi chú (note) đặc biệt.

Kế toán trưởng được hưởng: SPE đã duyệt – Khớp 1%, Nội soi 1%, Nẹp vít khóa 1%, Sign 1%, DHS/DCS 1%, Đinh nẹp vít 1%; SPE đề xuất mới: Khớp 1%, Nội soi 1%, Nẹp vít khóa 1%, Sign 1%, DHS/DCS 1%, Đinh nẹp vít 1%…

Cộng nhanh tổng chi hoa hồng mà Cty Thành An dự chi:  Khớp 19%, Nội soi 19%, Nẹp vít khóa 20%, Sign 20%, DHS/DCS 20%, Đinh nẹp vít 20%; SPE đề xuất mới: Khớp 20%, Nội soi 19%, Nẹp vít khóa 20%, Sign 20%, DHS/DCS 20%, Đinh nẹp vít 20%… trên giá thành một sản phẩm thiết bị y tế chấn thương chỉnh hình thay cho người bệnh.

Tương tự, năm 2018, Văn phòng Cần Thơ của ty Thành An Hà Nội cũng phát hành Bảng đề xuất SPE Mảng Chấn thương chỉnh hình, Ngoại thần kinh, S&N, Teleflex, Microvention… cho ban giám đốc, bác sĩ, điều dưỡng, thậm chí nhà thuốc bệnh viện ở một số bệnh viện miền Tây với hoa hồng giao động từ 14% – 20% trên giá thành một sản phẩm thiết bị y tế thay cho bệnh nhân.

Đặc biệt, các Đề xuất SPE này cũng có phần ghi chú: “tăng lên cho Ban giám đốc (BGĐ) vì vai trò quyết định được vào thầu”, “hỗ trợ ưu tiên thanh toán”, “giữ như cũ, chỉ tăng thêm 1% khớp cho bác sĩ (BS) trưởng khoa; “điều chỉnh phù hợp theo mức độ thầu”… hay ở hạng mục chi hoa hồng cho nhà thuốc bệnh viện, có lưu ý: “thu tiền mặt các ca dịch vụ nộp trực tiếp cho bệnh viện (BV) bằng chuyển khoản”…

Sở Y tế Cần Thơ nói gì?

Ông Nguyễn Phước Tồn – PGĐ Sở Y tế Cần Thơ (ngoài cùng bên phải ảnh), ông Phan Khắc Hoàng, Phó Trưởng phòng Nghiệp vụ Y – Dược – Quản lý hành nghề y dược tư nhân (ở giữa)

Để làm rõ những phản ánh của bạn đọc, PV đã tìm đến Văn phòng Cần Thơ của ty Thành An Hà Nội (địa chỉ số 17, Nguyễn Đệ, phường An Thới, quận Bình Thủy, TP Cần Thơ). Tại đây, cái gọi và văn phòng đại diện là căn nhà treo biển Tèo Cần Thơ – chuyên bán cá cảnh. Bà hàng xóm sát vạch căn số 17 cho biết: Cách đây vài năm đây là nhà của một bác sĩ chuyên kinh doanh nhà nghỉ, cuối năm ngoài bán cho cậu Tèo rồi. Tôi chưa nghe đến tên Cty Thành An Hà Nội bao giờ?!

Trả lời qua điện thoại, ông Nguyễn Văn Nghĩa, nguyên Giám đốc BV TP Cần Thơ – người có tên trong đề xuất chi hoa hồng cho biết: “Cty Thành An có tham gia cung cấp vật tư y tế cho BV do tôi làm quyền giám đốc. Tôi làm thời gian rất ngắn nên tôi không có biết chuyện đó. Việc đấu thầu là do Sở Y tế thực hiện…”. Ông Đặng Quang Tâm, nguyên Giám đốc BV đa khoa TW Cần Thơ – người có tên trong đề xuất cũng cho biết, Cty Thành An có cung cấp vật tư y tế cho BV TW Cần Thơ nhưng tôi nghỉ hưu từ năm 2017 và tôi được nhận phần trăm nào… Cả ông Nghĩa và ông Tâm đều cáo bận không gặp PV để “xem bản đề xuất SPE?!

Kê giá vật tư y tế để có lợi nhuận khủng, hoa hồng khủng chính là hành vi móc túi Bảo hiểm y tế.

Liên quan đến thông tin từ các BV của tỉnh Cần Thơ về việc các cuộc đấu thầu vật tư y tế có Cty Thành An Hà Nội tham gia đều do Sở Y tế cần Thơ chủ trì, ông Nguyễn Phước Tồn, Phó Giám đốc Sở Y tế Cần Thơ cho biết, Sở là đơn vị đầu mối nhưng mua sắm, cần trang bi loại vật tư nào, của hãng nào, giá cả ra sao là do Giám đốc BV đàm phán với các nhà cung cấp rồi gửi hồ sơ về sở để tổ chức đấu thầu. Thành viên Hội đồng chấm thầu cũng bao gồm cán bộ của các BV. Ông Tồn cũng cho biết: “Riêng các BV TW đóng tại Cần Thơ như BV đa khoa TW, BV Đại học Y Dược… là hoàn toàn độc lập đàm phán với các nhà cung cấp như Cty Thành An Hà Nội, họ không thuộc Sở”.

Qua thông tin từ Sở Y tế Cần Thơ có thể thấy, Cty Thành An Hà Nội là một trong những doanh nghiệp lớn trong việc cung cấp vật tư y tế cho các BV tại Cần Thơ. Riêng năm 2018, Cty Thành An Hà Nội trúng thầu tổng giá trị hơn 27,4 tỉ đồng.

Điều đặc biệt là sau khi những tài liệu Đề xuất SPE của Văn phòng Cần Thơ Cty Thành An Hà Nội bị báo chí phanh phui, Cty Thành An Hà Nội đã “rút lui” khỏi các gói thầu tại các cơ sở y tế ở Cần Thơ. Thay vào đó những vật tư vốn do Cty Thành An độc quyền cung cấp đã được Cty TNHH thiết bị y tế Danh (Danh Medical Co.,LTD, có địa chỉ tại Số nhà 192, đường Đê La Thành, Phường Ô Chợ Dừa, Quận Đống Đa, HN) đứng ra cung cấp.

Theo xác nhận của ông Phan Khắc Hoàng, Phó Trưởng phòng Nghiệp vụ Y – Dược – Quản lý hành nghề y dược tư nhân, Sở Y tế Cần Thơ thì từ năm 2010, Cty Thành An Hà Nội tham gia cung cấp vật tư y tế với danh nghĩa Cty TNHH thiết bị y tế Danh.

Cũng theo các số liệu do ông Hoàng cung cấp: Trong năm 2020, tại gói thầu số 3 Cty TNHH thiết bị y tế Danh đã cung cấp cho các bệnh viện tại Cần Thơ tổng giá trị vật tư y tế là hơn 33,8 tỉ đồng; tại gói thầu số 4 là hơn 21,5 tỉ đồng.

Như vậy sau khi bị báo chí phát hiện tài liệu chi “hoa hồng” khủng cho các bệnh viện tại Cần Thơ, Cty Thành An Hà Nội dùng kế “Kim Thiền thoát xác”, dùng một Cty “đàn em” DanhMedical  tiếp tục trúng thầu vật tư y tế “độc quyền” cho các bệnh viện tại Cần Thơ.