Như Báo Tuổi trẻ Thủ đô đã thông tin, ngày 18/12, Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03, Bộ Công an) đã khởi tố ông Phan Quốc Việt - Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á) cùng một số thuộc cấp để làm rõ nghi vấn phạm tội vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.

Cùng tội danh, C03 khởi tố ông Phạm Duy Tuyến (Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hải Dương - CDC tỉnh Hải Dương) và Nguyễn Mạnh Cường (nguyên Kế toán trưởng CDC Hải Dương).

Trước đó, ngày 10/12, CO3 đã tiến hành khám xét khẩn cấp 16 địa điểm tại 8 địa phương (Hà Nội, TP HCM, Hải Dương, Thừa Thiên - Huế, Bình Dương, Long An, Cần Thơ, Nghệ An) và triệu tập ghi lời khai trên 30 đối tượng có liên quan.

Theo CO3, Công ty Việt Á do Phan Quốc Việt thành lập. Tháng 4/2020, công ty này được Bộ Y tế cấp phép đăng ký lưu hành cho sản phẩm kit xét nghiệm COVID-19. Đến nay, Công ty Việt Á đã cung ứng kit xét nghiệm COVID-19 cho trung tâm kiểm soát bệnh tật và các cơ sở y tế khác của 62 tỉnh, thành phố trên cả nước với doanh thu gần 4.000 tỷ đồng.

Kết quả điều tra bước đầu, Phan Quốc Việt và các đối tượng là lãnh đạo chủ chốt Công ty Việt Á khai nhận, quá trình kinh doanh và tiêu thụ kit xét nghiệm COVID-19 do Công ty Việt Á sản xuất, lợi dụng tính cấp bách về nhu cầu test COVID-19 của các địa phương trên cả nước, sản phẩm kit test COVID-19 thuộc danh mục được áp dụng hình thức chỉ định thầu rút gọn nên Phan Quốc Việt đã chủ động cung ứng thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế trước cho các bệnh viện, CDC các tỉnh, thành phố sử dụng.

Bộ sản phẩm kít xét nghiệm COVID-19 của Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á

Sau đó, Phan Quốc Việt thông đồng với lãnh đạo các đơn vị này hợp thức hồ sơ chỉ định thầu bằng cách Công ty Việt Á sử dụng các pháp nhân trong hệ thống (công ty liên danh, công ty con) lập hồ sơ chào hàng sản phẩm, xác nhận khống các báo giá... để hoàn thiện hồ sơ, ký hợp đồng, thanh quyết toán cho Công ty Việt Á theo giá do mà doanh nghiệp này đưa ra, cao hơn nhiều so với giá thành sản xuất.

Đồng thời, để được giao cung ứng trước thiết bị, vật tư y tế, tiêu thụ với số lượng lớn, tăng doanh thu lợi nhuận và được tạo điều kiện trong việc hoàn thiện hồ sơ, thanh quyết toán theo giá do Công ty Việt Á đề nghị, Phan Quốc Việt còn thỏa thuận, thống nhất, chi cho cán bộ, lãnh đạo các đơn vị mua hàng với số tiền rất lớn.

Để thu lợi nhuận bất chính và chi tiền ngoài hợp đồng, Phan Quốc Việt và các đối tượng của Công ty Việt Á đã nâng khống giá thiết bị, chi phí nguyên vật liệu đầu vào đưa vào thuyết minh cơ cấu giá xác định giá bán là 470.000 đồng/kit; Thỏa thuận và chi tiền % hợp đồng cho lãnh đạo bệnh viện, CDC các tỉnh, thành phố trong quá trình cung cấp sản phẩm.

Đến nay, bước đầu CO3 đã làm rõ sai phạm trong việc Công ty Việt Á bán kit xét nghiệm COVID-19 cho CDC Hải Dương thông qua 5 hợp đồng với tổng giá trị 151 tỷ đồng, Phan Quốc Việt đã chi tiền % ngoài hợp đồng cho Phạm Duy Tuyến số tiền gần 30 tỷ đồng.

Ngân hàng ACB nhận thế chấp nhiều hợp đồng cung cấp kit xét nghiệm của Công ty Việt Á

Được biết, Công ty Việt Á được thành lập năm 2007, có trụ sở chính tại TP HCM, với vốn đăng ký thành lập doanh nghiệp chỉ 80 triệu đồng. Tháng 10/2017, Công ty Việt Á thực hiện đăng ký thay đổi thông tin doanh nghiệp lần 6 (lần gần đây nhất), vốn điều lệ doanh nghiệp được nâng lên 1.000 tỷ đồng

Theo tìm hiểu của phóng viên, trong bối cảnh dịch COVID-19 và nhu cầu cấp bách của công tác phòng chống dịch tại các địa phương trên cả nước, Công ty Việt Á đã nhanh chóng liên hệ và ký hợp đồng cung cấp hàng triệu kit xét nghiệm cho một số địa phương và các bệnh viện.

Đáng nói, sau khi ký hợp đồng, Công ty Việt Á đã mang thế chấp nhiều hợp đồng mua bán kit xét nghiệm, hóa chất - sinh phẩm tại một số ngân hàng, trong đó chủ yếu là Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) để đảm bảo cho các khoản vay và nhằm xoay vòng vốn.

Cụ thể, ngày 18/5/2020, Công ty Việt Á thế chấp toàn bộ khoản phải thu, quyền tài sản là quyền đòi nợ, quyền thụ hưởng từ hợp đồng mua bán số 09/BVNTƯ-2020 ngày 22/4/2020 - gói thầu "Cung cấp bộ thử xét nghiệm COVID-19" tại Ngân hàng TMCP Á Châu - Chi nhánh Lạc Long Quân (TP HCM).

Ngày 6/8/2020, Công ty Việt Á cũng thế chấp toàn bộ khoản phải thu và quyền tài sản phát sinh là quyền đòi nợ, quyền đòi bồi thường thiệt hại, quyền thụ hưởng bảo hiểm, các khoản tiền, quyền, lợi ích... có được theo hợp đồng về việc cung cấp hóa chất xét nghiệm COVID-19 số 250/HĐ-BVĐK ngày 30/3/2020.

Thống kê cho thấy, tính đến ngày 13/5/2021, hơn 20 hợp đồng mua bán đã được Công ty Việt Á thế chấp các khoản phải thu phát sinh và các quyền lợi liên quan tại Ngân hàng TMCP Á Châu, chủ yếu tại chi nhánh Lạc Long Quân, tại TP HCM.

Mặt khác, trong những năm trở lại đây, Công ty Việt Á từng thế chấp nhiều hợp đồng mua bán với nhiều cơ sở y tế ở các địa phương.

Ngày 22/12, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về việc xử lý vi phạm trong sản xuất, kinh doanh kit xét nghiệm COVID-19 xảy ra tại Công ty Việt Á.

Theo đó, trước diễn biến phức tạp, nguy hiểm của tình hình dịch bệnh COVID-19, lợi dụng tính cấp bách về nhu cầu xét nghiệm COVID-19 tại các địa phương trong cả nước, Công ty Việt Á đã có dấu hiệu cấu kết với các tổ chức, cá nhân liên quan, vi phạm nghiêm trọng quy định sản xuất, đấu thầu kit xét nghiệm COVID-19 nhằm trục lợi.

Về việc này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính biểu dương Bộ Công an và các cơ quan chức năng liên quan đã thực hiện nghiêm Nghị quyết số 78/NQ-CP ngày 20/7/2021, Nghị quyết số 86/NQ-CP ngày 6/8/2021 và các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường quản lý mua sắm vật tư, trang thiết bị y tế, nâng cao hiệu quả công tác phòng chống dịch COVID-19. Trong đó, Bộ Công an đã tích cực chủ động vào cuộc cùng các địa phương và các ngành liên quan, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, tiến hành điều tra xác minh hành vi vi phạm của Công ty Việt Á và các tổ chức, cá nhân liên quan.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu Bộ Công an chủ trì, phối hợp với các cơ quan, các địa phương liên quan đẩy nhanh tiến độ điều tra, xác minh, mở rộng vụ án, thu hồi tài sản bị chiếm đoạt và thất thoát, sớm đưa các đối tượng ra xét xử khách quan, nghiêm minh theo đúng quy định pháp luật.

Đồng thời, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng yêu cầu Bộ Y tế và các Bộ, ngành liên quan và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng liên quan khẩn trương, chủ động rà soát, kịp thời có biện pháp chấn chỉnh công tác đấu thầu, mua sắm và sử dụng thuốc, sinh phẩm, vật tư, trang thiết bị y tế, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống dịch COVID-19 theo đúng quy định pháp luật và tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; Bảo đảm khoa học, hiệu quả, tránh lãng phí, thất thoát, tham nhũng tiêu cực và lợi ích nhóm; Tuyệt đối không được để xảy ra vi phạm pháp luật; Trường hợp khó khăn vướng mắc hoặc có vấn đề mới phát sinh, kịp thời trao đổi, báo cáo Bộ Y tế và các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư để xử lý, giải quyết.

Các Bộ: Thông tin và Truyền thông, Y tế, Công an và các Bộ, cơ quan, địa phương liên quan đẩy mạnh thông tin truyền thông, hướng dẫn và giáo dục ý thức tự giác chấp hành các quy định pháp luật, nhất là doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân liên quan đến mua sắm, đấu thầu vật tư, sinh phẩm, thuốc, trang thiết bị y tế; Đưa tin đầy đủ, công khai kết quả điều tra, truy tố, xét xử các vụ án liên quan theo quy định của pháp luật, góp phần tạo đồng thuận xã hội, củng cố niềm tin của Nhân dân.