Có hàng tỷ USD đi qua thị trường chuyển nhượng bóng đá mỗi năm. Giám đốc điều hành của các câu lạc bộ tổ chức cuộc họp mặt ở những khách sạn sang trọng nhất tại London, Monte Carlo hay Milan. Ở đó, họ mặc cả với người đại diện của cầu thủ để thống nhất mức phí chuyển nhượng khổng lồ cùng lương và hoa hồng cao ngất ngưởng.
Các cầu thủ được giao dịch ngầm trước khi lên máy bay để di chuyển đến những cơ sở đào tạo xa hoa, ký hợp đồng trị giá hàng chục triệu USD.
    |
 |
| Những vụ chuyển nhượng cầu thủ trị giá hàng chục triệu USD. Ảnh: Getty. |
Mặc dù vậy, cách định giá số tiền khổng lồ để đổi lấy sự phục vụ của một cầu thủ, phí lót tay kếch xù cho người đại diện hay mức lương biến một cầu thủ vô danh trở thành triệu phú có thể được bắt nguồn từ một nơi rất xa. Tất cả sự hào nhoáng đó đều đến từ một tòa văn phòng nhỏ bình dị của Transfermarkt trên một con phố ở ngoại ô Hamburg, Đức.
Nơi mọi cầu thủ được định giá
Kết quá định giá cầu thủ từ trang web này thường xuyên được trích dẫn mà không cần kiểm chứng bởi nhiều phương tiện truyền thông. Công ty này cũng rất hay được nhắc đến trong phát ngôn của chủ tịch và giám đốc điều hành của nhiều câu lạc bộ. Trong một điều tra của trang Follow the Money đến từ Hà Lan, một số đội tuyển đã áp dụng số liệu cho hồ sơ tài chính và báo cáo kinh doanh để gửi đến những nhà đầu tư tiềm năng.
Công ty đó chính là Transfermarkt, nơi người dùng tìm kiếm và thảo luận mọi thông tin về các cầu thủ. Ngoài những dữ liệu cơ bản như ngày sinh, độ tuổi, câu lạc bộ, Transfermarkt còn có nhiều thông số nâng cao của các siêu sao môn thể thao vua, như Lionel Messi thường thi đấu ở vị trí nào ở Barca mùa trước hay Kylian Mbappé đã ghi bao nhiêu bàn cho Paris St.-Germain.
Theo lời của Thomas Lintz, Giám đốc điều hành Transfermarkt, hoạt động giao dịch điên cuồng của môn thể thao vua “không giống như thị trường cổ điển”. Một cầu thủ có thể là vô giá với câu lạc bộ này nhưng lại không có giá trị với đội tuyển khác.
Tuy nhiên, Transfermarkt đã nỗ lực để cung cấp giá trị ước tính của cầu thủ một cách chuẩn xác nhất. Hàng nghìn tình nguyện viên tham gia vào việc định giá cầu thủ, sau đó được sàng lọc lại bởi 80 nhân viên của trang web này nhằm đưa ra con số đáng tin cậy nhất. Hệ thống này được gọi là “Giá trị thị trường”.
Việc định giá của cộng đồng đã biến Transfermarkt trở thành trang web phản ánh thị trường chuyển nhượng uy tín nhất.
Khởi nguồn của Transfermarkt
Câu chuyện cùa Transfermarkt bắt đầu với Matthias Seidel, một cổ động viên nhiệt thành của Werder Bremen. Vì làm việc ở Hamburg, Seidel không thể cập nhật thông tin của đội bóng yêu thích vốn chỉ có trên những tờ báo tại Bremen. Vì vậy, ông quyết định tự tạo một trang web để theo dõi các cầu thủ mà Werder đã ký hợp đồng.
Dần dần, Seidel bắt đầu bổ sung nhiều cầu thủ hơn, và cũng chú ý tới vị trí của họ. Trang web bắt đầu có nhiều lượt truy cập, là những cổ động viên thích bàn luận về tin đồn và một chút quan tâm đến bảng tính thống kê.
|
 |
| Matthias Seidel, người sáng lập trang web Transfermarkt. Ảnh: Transfermarkt. |
Seidel cũng bắt đầu xây dựng bảng tính cho những đội tuyển khác. Sau đó, ông quyết định phân nhánh, thêm các kỷ lục và màu sắc câu lạc bộ vào trang web. Để cập nhật dữ liệu về người đại diện của các cầu thủ, Seidel phải mua rất nhiều tạp chí bóng đá Kicker của Đức để tìm thông tin.
World Cup 2006 tại Đức là thời điểm giúp cho Transfermarkt tăng trưởng theo cấp số nhân. Một năm sau, gã khổng lồ xuất bản Axel Springer của Đức mua lại phần lớn cổ phần của công ty rồi mở rộng ra nhiều thị trường khác. Đến nay,
Cách một cầu thủ được định giá
Hai lần một năm, trước kỳ chuyển nhượng của bóng đá châu Âu, các nhân viên của Transfermarkt bắt đầu quá trình đánh giá lại phí chuyển nhượng của từng người một trong số 840.000 cầu thủ tại cơ sở dữ liệu của trang web.
Người dùng sẽ thảo luận về giá trị của cầu thủ, đề xuất tăng hoặc giảm dựa trên màn trình diễn trên sân cỏ, vấn đề chấn thương và phí chuyển nhượng của những đồng nghiệp cùng trình độ.
|
 |
| Transfermarkt theo dõi hơn 840.000 cầu thủ trên khắp thế giới. Ảnh: Getty. |
“Sẽ có những người chỉ ra rằng cầu thủ này có tỷ lệ đánh đầu thành bàn cao hơn một cầu thủ khác, nên anh ta đáng giá cao hơn”, Lintz nói. Tuy nhiên, chỉ những nhận xét từ dữ liệu bởi chuyên gia mới có trọng lượng. Người giám sát tất cả các giá trị trên trang web, Chistian Schwarz sẽ đưa ra quyết định cùng.
Trong khi tất cả các dữ liệu đều được xem xét một cách chi tiết thì quyết định cuối cùng vẫn nằm ở con người. “Không có thuật toán hay bảng tính nào cả”, Thomas Lintz nói. Ông cho biết đó là cách tiếp cận định tính, những người kiểm duyệt sẽ gặp gỡ và tranh luận để tìm ra mức giá phù hợp.
Hệ thống đã được tinh chỉnh những năm qua. “Quá dễ để nói rằng chúng tôi tập hợp nhiều người dùng để lấy ý kiến nên có giá trị thị trường chuẩn xác”, Jatin Dietl, Giám đốc khu vực Italy của Transfermarkt nói. Ông cho rằng chính sự kết hợp giữa đầu vào của người dùng và kinh nghiệm từ các chuyên gia đã giúp cho số liệu có độ chính xác cao.
Lintz và các đồng nghiệp rất tự hào về độ chuẩn xác của các dự đoán. Khi một cầu thủ được chuyển nhượng với mức phí tương đương trên trang web, họ coi đó là minh chứng cho sự thành công của cách tiếp cận “sự khôn ngoan của tập thể”.
Giá trị cầu thủ thay đổi không ngừng
Dù chỉ là một dự đoán của cộng đồng nhưng mức định giá của Transfermarkt là điểm khởi đầu cho các cuộc đàm phán giao dịch hàng chục triệu USD. Nhân viên của trang web cho biết họ thường xuyên được người đại diện liên hệ để tạo một hồ sơ Transfermarkt tốt hơn cho các cầu thủ.
Mọi người đều muốn biết của một cầu thủ được định giá bao nhiêu, nhưng thực tế, con số này hoàn toàn mang tính chủ quan. Giá trị này tăng lên, hạ xuống hàng ngày mà không ai kiểm soát được.
Trong một thị trường như vậy, những chuyên gia chuyển nhượng cần tìm một thông số nào đó để giảm thiểu biến động. Transfermarkt không có ý định cung cấp thông số đó. Nhưng rất nhiều người hoạt động trong ngành bóng đá không phải là chuyên gia, họ cũng chỉ đưa ra dự đoán tốt nhất có thể. Với một môi trường như vậy, rất dễ nhầm lẫn giữa ước tính và sự thật, cách tốt nhất là chọn nghe theo “sự khôn ngoan của đám đông”.
Xuân Sang