Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí y khoa Nature Medicine. Các nhà nghiên cứu đến từ Viện Wellcome Sanger (Anh), Đại học Newcastle (Australia), Đại học London (Anh), Đại học Cambridge (Anh), Viện Tin sinh học của Phòng thí nghiệm Sinh học Phân tử châu Âu (EMBL - EBI) cùng cộng sự đã lần đầu tiên phát hiện có sự gia tăng của một số tế bào miễn dịch đặc hiệu ở những người nhiễm SARS-CoV-2 không biểu hiện triệu chứng.

Đồng thời, họ cũng chỉ ra ở những người có triệu chứng nặng hơn, các tế bào miễn dịch bảo vệ này mất đi. Trong khi đó, các tế bào gây viêm lại tăng lên.

Để tìm hiểu sự khác biệt giữa phản ứng của tế bào miễn dịch khi cơ thể bị nhiễm virus, các nhà nghiên cứu đã phân tích mẫu máu 130 người mắc Covid-19 ở 3 thành phố khác nhau (Newcastle, Cambridge và London). Các bệnh nhân tham gia nghiên cứu có mức độ từ không triệu chứng đến rất nghiêm trọng.

Nhóm nghiên cứu này đã giải trình tự tế bào đơn trên gần 800.000 tế bào miễn dịch riêng lẻ. Đồng thời, họ phân tích chi tiết các protein trên bề mặt tế bào và thụ thể kháng nguyên được tìm thấy trên tế bào miễn dịch trong máu. Họ đã nhận thấy những khác biệt trên nhiều loại tế bào miễn dịch có liên quan phản ứng của cơ thể với Covid-19.

Nhóm nghiên cứu đã nhận thấy những khác biệt trên nhiều loại tế bào miễn dịch có liên quan phản ứng của cơ thể với Covid-19. Ảnh: Spencer Phillips/EMBL-EBI

Ông John Marioni, Trưởng bộ phận nghiên cứu tại EMBL-EBI, Trưởng nhóm tại Viện Nghiên cứu Ung thư Anh (ICR), cho biết kết quả của nghiên cứu này được xem như là bản phác thảo toàn diện nhất. Chúng giúp ta hiểu rõ hơn về phản ứng miễn dịch với Covid-19 ở những cá thể khác nhau.

Ở những bệnh nhân không có triệu chứng, nhóm nghiên cứu nhận thấy có sự gia tăng của tế bào lympho B tiết kháng thể trong các khu vực tiết dịch nhầy, chẳng hạn như mũi. Những kháng thể này có thể là một trong những tuyến phòng thủ đầu tiên để chống lại Covid-19.

Tuy nhiên, các tế bào lympho B bảo vệ này lại bị thiếu hụt ở những bệnh nhân xuất hiện triệu chứng nặng. Điều này cho thấy tầm quan trọng của phản ứng miễn dịch từ các kháng thể được sản xuất ở mũi và nơi tiết dịch nhầy khác.

Những bệnh nhân với triệu chứng từ nhẹ đến trung bình có lượng tế bào B và tế bào T hỗ trợ (helper T-cells) cao, giúp chống lại sự nhiễm trùng. Ngược lại, nhóm nghiên cứu đã phát hiện người có triệu chứng nghiêm trọng bị mất một lượng lớn các tế bào miễn dịch. Điều này có nghĩa là hệ thống miễn dịch đã suy yếu ở những bệnh nhân mức độ nặng.

Trái ngược với sự thiếu hụt các tế bào bảo vệ trên, bệnh nhân mức độ nặng phải nhập viện lại có sự gia tăng không kiểm soát bạch cầu đơn nhân và tế bào T (killer T-cells). Điều này có thể dẫn đến viêm phổi. Ngoài ra, các tế bào sản xuất tiểu cầu cũng tăng lên, gây nên tình trạng đông máu.

Giáo sư Menna Clatvvorthy, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: "Đây là một trong những nghiên cứu chi tiết nhất về các phản ứng miễn dịch trong Covid-19. Nghiên cứu bắt đầu giúp chúng tôi hiểu tại sao một số người bộc lộ rõ triệu chứng trong khi trường hợp khác thì không. Những kiến thức mới này sẽ giúp xác định các mục tiêu cụ thể để điều trị cho bệnh nhân".

Bài viết do TS Nguyễn Thị Thanh Vân (chuyên ngành Công nghệ sinh học, làm việc tại Đại học Uppsala, Thụy Điển) và nhóm chuyên gia Pharmavn cung cấp thông tin.

Tuệ Anh